Van poepluier naar gerecycled plastic

De plastics gaan naar de auto-industrie voor kunststof onderdelen, en de slurry wordt omgezet in kunstmest, biogas en biomassa, dat wordt gebruikt om cementfabrieken van energie te voorzien. De fabriek verwacht elk jaar 15.000 ton luiers en incontinentiemateriaal te gaan verwerken.

Het Italiaanse bedrijf Fater werkt aan een andere methode voor luierrecycling, waarmee het in de toekomst misschien ook in Nederland aan de slag wil. Dat proces maakt gebruik van een roterende tank waarin de luiers onder hoge druk gesteriliseerd worden met behulp van stoom. Daarna gaan de materialen door een versnipperaar, een droger en een machine die de plastics, cellulose en absorberende korrels uit elkaar haalt.

Schoon plastic van poepluiers

Een product gemaakt van oude poepluiers klinkt misschien niet zo fris. Zitten er niet nog bacteriën uit poep en plas aan? Uit onderzoek van het RIVM uit 2019 blijkt dat we ons hier geen zorgen over hoeven te maken. De onderzoekers keken in hoeverre moleculen als geneesmiddelen en ziekmakende bacteriën het recycleproces konden overleven, en zagen dat de procestemperaturen van vaak meer dan 250 graden Celsius alle gevaarlijke bacteriën en andere micro-organismen wisten te doden.

Wel is het belangrijk om de temperatuur in de gaten te houden, en ervoor te zorgen dat het proces niet ineens minder heet wordt, zo zagen de onderzoekers. Voor een luierrecyclingfabriek een vergunning krijgt, moet hij dit nu dan ook goed geregeld hebben.

Drie processen

Met de hygiëne zit het dus wel goed, maar zijn deze methodes echt beter voor het milieu dan verbranden? In opdracht van Rijkswaterstaat zocht onderzoeksbureau SGS Search in 2020 uit hoe duurzaam de drie verschillende manieren van luierverwerking waren. “We keken naar het traditionele verbranden van de luiers, het proces van ARN en het proces van Fater”, vertelt chemicus en adviseur duurzaamheid Branco Schipper. “We brachten bij deze processen alle aspecten van de luierinzameling en verbranding of recycling in kaart, en keken bij elke stap wat de impact op het milieu is.”

De uitkomst van deze analyse wordt weergegeven in de hoeveelheid CO₂ die het proces uitstoot of bespaart. “Dit cijfer is vaak een goede samenvatting van de impact die een proces kan hebben, en in dit geval zien we hier flinke verschillen”, zegt Schipper. Bij het verbranden van luiers komt volgens het onderzoek 241 kilogram CO₂ vrij per ton luierafval. ARN en Fater besparen flink, omdat ze materialen en energie terugwinnen en hergebruiken. ARN komt uit op -657 kg CO₂ en Fater op -451 kg CO₂ per ton gerecycled luierafval. Schipper: “Het minteken laat zien dat ze in feite CO₂ besparen, doordat productie van nieuwe producten wordt voorkomen.”

Redelijk hoogwaardig

Recyclen is bij luiers dus zeker duurzamer dan verbranden. De berekening kijkt alleen niet naar waar de gerecyclede plastics uiteindelijk terechtkomen. “Of het plastic als bermpaaltje wordt gebruikt of wordt hergebruikt in PET-flessen, is in onze berekening vrijwel gelijk”, vertelt Schipper. “Maar in dit geval worden de materialen wel redelijk hoogwaardig gebruikt. Het is niet alsof ze als vulling onder het asfalt belanden.”

Het lijkt er dus op dat al dat gesleep met zware zakken met stinkende luiers naar aparte inzamelpunten niet voor niks is. Tot nu toe vindt de inzameling nog maar in één regio plaats; de huidige fabriek heeft te weinig capaciteit om alle luiers in Nederland te recyclen. Schipper weet niet of Rijkswaterstaat al bezig is met uitbreiding, maar zou dit op basis van het rapport wel verwachten: “Ons onderzoek was in het kader van het landelijk afvalbeheerplan, en de resultaten waren duidelijk in het voordeel van recyclen. Ik kan me voorstellen dat ze dat graag als nieuwe standaard in zouden willen voeren. Maar wanneer iedereen zijn luiers kan laten recyclen, is nog afwachten.”